Tuesday, August 14, 2007

شناسايي و انتخاب گونه هاي مقاوم به خشكي براي فضاي سبز شهري

گونه هاي گياهي كه براي فضاي سبز شهري در مناطق خشك و نيمه خشك مورد استفاده قرار ميگيرند از تنوع بالايي برخوردار نيستند و بسياري از آنها به خشكي حساس بوده و نياز آبي آنها بالا است. لذا اين مطالعه به منظور شناسايي و انتخاب گونه هاي مقاوم به خشكي براساس ميزان پتانسيل آب برگ(LWP) جهت كشت در فضاي سبز شهري و يا جنگلكاري اطرف شهرهاي مناطق خشك و نيمه خشك به خصوص شهر اصفهان پايه گذاري گرديد. در اين مطالعه دو آزمايش جداگانه يكي تحت شرايط كنترل شده در دانشگاه صنعتي اصفهان و ديگري تحت شرايط طبيعي در چهار منطقه جنگلي زاگرس و البرز طي سال هاي 1383 و 1384 انجام شد.

آزمايش مزرعهاي با به کارگيری پنج رژيم متفاوت آبياری40، 60، 80، 10 و 120 درصد تبخير از تشتک تبخير در دو نوع خاک زراعي و کوهپايه و 10 گونه گياهی به صورت فاکتوريل در قالب طرح کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد و داده هاي دو سال بصورت تجزيه مركب آناليز گرديد. نتايج حاصله نشان داد که بين دو نوع خاك، گونههاي گياهي، رژيمهاي آبياري و دو سال اندازهگيري از لحاظ ميزان LWP اختلاف معنيداري وجود داشت. بطور ميانگين ميزان LWP در خاک زراعي بيشتر از خاک کوهپايه بود. معني دار بودن اثر متقابل خاک و گونه از لحاظ اين صفت حاکي از واکنش متفاوت گونه ها در دو نوع خاک بود به طوری که گونه بلوط در خاک زراعي بيشترين وگونه سپيدار کمترين LWP را داشتند. نتايج همبستگي بين ميزان آب آبياري و مقادير LWP نشان داد كه با افزايش ميزان آب آبياري، مقادير LWP نيز افزايش مييابد. از بين گونههاي درختي و درختچه اي مطالعه شده در شرايط مزرعه گونه بلوط پائينترين(9/3 مگاپاسكال) و گونه سپيدار بالاترين(35/2- مگاپاسكال) مقادير LWPرا داشتند. براساس نتايج اين آزمايش گونههاي بلوط، زيتون، زبان گنجشك و ارغوان با داشتن ميزان LWP پائين، جزء گونههاي با مقاومت به خشكي بالا و گونههاي چنار و سپيدار جزء گونههاي حساس به خشكي شناخته شدند. در شرايط طبيعي تعدادي از گونههاي مختلف درختي و درختچهاي در چهار منطقه ارسباران تبريز، بوانات فارس، حسين آباد قزوين و نهاوند همدان مورد مطالعه قرار گرفتند كه نتايج آزمايش بيان گر وجود تفاوت معنيداري بين گونهها از لحاظ ميزان LWP بود. بطور كلي گونههاي افدرا، كيكم، آلبالو وحشي، بلوط غرب، زالزالك، ون و شيرخشت با داشتن پائينترين LWP، مقاومترين گونهها به خشكي بودند و گونههاي شالك، داغداغان و بارانك نسبت به ساير گونههاي مطالعه شده نياز آبي بيشتر و مقاومت كمتري به خشكي دارند. بطور کلي نتايج مطالعات اين تحقيق نشان داد که مي توان گونه هايي که پتانسيل مقاومت به خشکي بالاي دارند را انتخاب کرد و براي فضاي سبز شهري و يا جنگل کاري در مناطق خشک و نيمه خشک معرفي نمود.


No comments: